Kurmes Dernegi Resmi Web Sitesi

Çocukların Ruhsal Durumu Toplumsal Bir Sorun

Uluslararası Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi ve Müttefik Meslekler Derneği (IACAPAP) Temsilcisi Prof. Dr. Abdulbaqi Ahmad, 23 Ekim 2011 tarihinde gerçekleşen Wan depreminden bir hafta sonra olay yerinde inceleme yapmak üzere kente gitti. Çocuk psikolojisi uzmanı Ahmad, hem felaket bölgesindeki psiko-sosyal durum, hem de Wan izlenimlerini  paylaştı.
Amacının, felaket sonrası genel sağlık durumu ve özellikle de çocukların psikososyal koşullarını araştırmak olduğunu vurgulayan Prof. Abdulbaqi Ahmad, konuşmasını şöyle sürdürüyor: "Diyarbakır ve Wan kurtarma operasyonlarında yer alan farklı seviyelerdeki önemli kişilerle yaptığım görüşmelerden, -yetkili makamlar inkar ediyor olsa bile- Wan insanının psikososyal desteğe ihtiyacı olduğunu anlayabiliyordum. Wan'da Uluslararası Sınır Tanımayan Doktorlar kuruluşundan bir psikolog, insanların büyük oranda eksik olan psikolojik desteğe, son derece pozitif yaklaştıklarını söyledi.
Çocukluk travması ve Travma Sonrası Stres Bozukluğu (PTSD) değerlendirmesi için benim ekipmanlarımı kullanmak üzere izin istiyordu. Fakat kendisiyle Wan’da görüştüğümde, bana Türk Kızılayı'nın psikososyal ekibinde çalışıyor olduğunu ve ekipmanları kullanmasına izin verilmediğini söyledi."
Ahmad, Wan'a gittiğinde oradaki Kürt psikiyatristlerin kendisine teşekkür ettiğini ancak Türk kökenli meslektaşlarının ise soğuk yaklaştığını ifade etti.

WELAT destek ağı
Ahmad, Wan'da yürüttüğü destek ağı çalışmalarını anlattı: "Wan'daki profesyonel kişiler arasında ilk destek hattı Diyarbakır'da, ikincisi Duhok'ta ve üçüncüsü ise yurtdışında olan WELAT (Wan Depremi Öncü Danışma Ekibi - Wan Earthquake Leading Advisory Team) adlı bir ağ kuruldu. Duhok'taki ilk eğitilmiş ekibimiz yakında Okul-tabanlı Krize Müdahale çalışmasını yürütmek için Wan'ı ziyaret etmeyi planlıyor. Bunun yanı sıra İsveç'te, WELAT ağının yurtdışındaki destek hattının çalışmalarını yürütmek amacıyla bir çalışma grubu başlattık. Temsilcimiz şu anda Wan’da."
Felaketlerde yetim kalan çocukların ruhsal durumu önemli bir toplumsal sorun olarak kendisini hissettirir. Ahmad'a, çok ciddi ve hassas bir çalışma gerektiren bu konuyu da sorduk. Deprem sonrası bu konuda bir çözümün geliştirilmediğini vurgulayan Ahmad, ziyareti esnasında kendisine 88 çocuğun ebeveynlerini kaybetmiş olduğu bilgisinin verildiğini söyledi. Ahmad, oradaki temsilcilerinden daha fazla veri toplamasını istediğini de sözlerine ekledi.

'Moralleri yüksekti'
Prof. Dr. Ahmad, Wan halkının ihtiyaçları, istemleri ve beklentileri konusunda izlenimlerini şu şekilde aktarıyor: "Ben onları ziyaret ettiğimde, Wan halkı barınağı olmadan belirsizlik içinde yaşıyordu. Moralleri yüksekti. Kürdistan'daki farklı belediyeleri gıda ve giyim tedarik ediyordu. Wan ile Erciş'te etkili olan Diyarbakır Tabipler Birliği sağlık ekiplerinin düzenli ziyaretleri mevcuttu. Fakat Wan ve Erciş arasında bulunan otuz yıkılmış köye ulaşma konusunda yeterli değildi. Farklı düzeylerde tanıştığım tüm insanlar arasında Türk hükümetine karşı belirgin bir hayal kırıklığı vardı. Hiçkimse ihtiyaçları en aza indiren ve ihtiyaç temininde bulunan kaynakları cesaretlendirme yerine, onları bloke eden yetkililere güvenmiyordu. İnsanlar agresif değillerdi fakat yetkililerin tedbirleri konusunda şüpheliydiler."
Abdulbaqi Ahmad'ın Güney Kürdistanlı bir sağlıkçı ve bir akademisyen olduğunu bildiğimizden, O'na Güney Kürdistanlı çocukların savaş sonrası psikolojilerini de soruyoruz. "Travma Sonrası Stres Bozukluğu (PTSD), dünyadaki diğer çocuklar arasında mevcut oldugu gibi, Kürdistan’daki çocuklar arasında da mevcut" ifadeleri ile sözlerine başlayan Ahmad, bazı verilerden bahsediyor: "1991 tarihindeki Toplu Kaçış Trajedisi'nde %30, 1988 Enfal soykırım operasyonlarından kurtulanlar arasında ise bu durum % 87'dir. Bu yönüyle bakıldığında tabii ki hayır, çocuklar yeterli düzeyde psikiyatrik tedavi alamıyorlar. Artan talepleri karşılayacak yeterli uzman yok. Çocuk psikiyatrisini 2001 yılında Duhok'a tanıştırdığımızdan bu yana 5 uzman eğittik. Şu anda Duhok'ta üç birim mevcut: Akademik birim Jora Kotra, Ruh Sağlığı Merkezi ve Ruh Sağlığı Evi."

Ahmad kimdir?
Prof. Dr. Abdulbaqi Ahmad, çocuk ve ergen psikiyatrisi uzmanı. Uluslararası Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi ve Müttefik Meslekler Derneği (IACAPAP) Temsilcisi. Güney Kürdistan Duhok Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Ruh Sağlığı Anabilim Dalı’nın da kurucuları arasında yer alıyor. Ahmad, aynı zamanda İsveç Uppsala Üniversitesi'nde görev yapıyor.
SUNA KÖSE/LONDRA