Kurmes Dernegi Resmi Web Sitesi

'Türkiye, Güney Afrika ve İrlanda'dan ders almalı'

 BRÜKSEL - Avrupa Parlamentosu’nda düzenlenen Kürt konferansının son oturumunda Türkiye’de barış perspektifleri ve çatışmanın çözümü için siyasi stratejiler tartışıldı. Kürt sorununun çözümü için Güney Afrika ve Kuzey İrlanda deneyimleri anlatıldı. 

DELİL FIRAT-ANF

16:22 / 18 Kasım 2010

Konferansın düzenleyicisi EUTCC’nin Kurul Üyesi Alman Hans Branscheidt, Avrupa Birliği’nin “terör listesini” sert bir şekilde eleştirerek, bu listenin siyasi ve hukuki açıdan bir işe yaramadığını söyledi. Branscheidt, “Kara listenin kaldırılması gerekiyor, kara liste bir işe yaramıyor. Kara liste ile mücadele etmeliyiz” dedi.

Kürt sorununu çözümünde Hakikat Komisyonu’nun önemine de değinen Branscheidt, “Uluslararası böyle bir komisyonunun kurulmasında fayda var. Sadece Kürt ve Türk sorunuyla ilgili değil. STK’lar ve Avrupa Birliği de dahil olmalı” şeklinde konuştu. Branscheidt, EUTCC’nin de bir hakikat komisyonunun kurulmasında rolü olması gerektiğini vurguladı.

GÜNEY AFRİKA DENEYİMLERİ

Saat 15.00’te “Geçtiğimiz barış süreçleri ve uyuşmazlıkların çözümünden çıkarılacak dersler” başlığı altında yürütülen tartışmalarda Güney Afrika’da Desmond Tutu Barış Merkezi’nden Nomfundo Walaza, geçmiş çatışmalarda çıkarılan dersleri anlattı. Walaza, Apartheid döneminde yaşanan insanlık dışı suçlara dikkat çekerek, o tarihlerde Afrika’da farklı durumların yaşanabileceğini hiç tahmin bile edemediklerini belirtti.

UZLAŞMANIN TANITIMI VE TEŞVİKİ ÖNEMLİ

Aparteid sonrası müzakerelere tarafların katıldığı ve bir anayasa hazırlandığını anlatan Walaza, daha sonra bir ara anayasa oluşturulduğunu belirtti. “Anayasa oluşturulması sürecinde kamuoyunun katılımın çok önemliydi” diyen Walaza, geçici bir hükümetin de kurulduğunu ve bunun iktidar paylaşımına dayalı bir hükümet olduğunu ifade etti. Geçiş hükümet döneminde bir ulusal marş da kabul edileceğini söyleyen Walaza, alınan farklı tedbirleri de anlattı.

Hakikat Komisyonu kurulduğunu ve özellikle 1995 sonrası sürgüne gönderilenlerin af kapsamına alındığını dile getiren Walaza, ulusal uzlaşmanın tanıtımı ve teşvikinin çok önemli olduğunun da altını çizdi.

HAKİKATİN CİNSİYETİ VAR MI?

Hakikat Komisyonu içerisinde çeşitli komiteler kurulduğunu ifade eden Walaza, bunlardan biri insan hakları komisyonu olduğunu söyleyerek, “Çok vahim insan hakları ihlallerini araştırıyordu” dedi. Bir tazminat komisyonu ile bir af komisyonu kurulduğunu belirten Walaza, bu süreçte insanların onurlarının tamir edildiğini dile getirdi.

“Zarar vermiş olanlara hatalarını tamir etme fırsatı tanındı” diyen Walaza, halka açıklama zorunluluğu olduğunu anlatarak, “Güney Afrika halkına bunu itiraf ettiler, bütün dünya bunu duydu” diye konuştu.

“Hakikatin cinsiyeti var mı?” diye de soran Walaza, “Hakikat komisyonu cinsel suçlara ilişkin kadınların konuşabilmesi için özel komisyon kurdu” diye ifade etti. Walaza, buna karşın Hakikat komisyonunun ordu generallerini işlenen suçlara ilişkin verdikleri talimatlardan dolayı itiraflarda bulunmalarını sağlayamadığını belirterek, bu alanda ciddi bir yetersizliğin yaşandığını söyledi. Walaza, “Çünkü ordumuz komşu ülkelere de girerek, rejim karşıtı olduğunu sandığı çok sayıda insanı öldürdü. Bu cinayetlerin itirafı yapılmadı. Generallerin suçlarını itiraf ederek özür dilemeleri sağlanmadı” dedi.

1994 sonrası Güney Afrika’da ise Hakikat Komisyonu sosyal sorunlara eğilmediği eleştirisini yapan Walaza, “Sosyal ve ekonomik konulara da eğilmek gerekiyor” diyerek, halen farklılıklarımızı uzlaştırmamız gerektiğinin altını çizdi.

KUZEY İRLANDA DENEYİMİ

Kuzey İrlanda Meclisi Üyesi Sinn Fein Partisi'nin Uluslararası İlişkiler Sözcüsü Dr Raymond McCartney, Kürt sorununun çözümü için bir modele sahip olmadıklarını ifade ederken, uluslar arası deneyimlerin önemli olduğunu sözlerine ekledi.

McCartney, İrlanda sürecinde güçlü ve zayıf noktaların ne olduğunu anlatarak, müzakere çerçevesinin oluşması için bir takım evrensel ilkeler olduğunu dile getirdi. Şeffaflık ve sahiplenmenin son derece önemli olduğunu belirten McCartney, sürecin ilerlemesinin kararlı bir liderliğe de bağlı olduğunu vurguladı.

SÜREÇ ŞEFFAF OLMALI

Sürecin hükümet tarafından da açık şekilde sahiplenilmesi gerektiğini kaydeden McCartney, tartışmalara bütün aktörlerin katılması ve bu sürecin şeffaf olmasının önemine dikkat çekti. Diğer önemli bir faktörün de uluslar arası destek olduğunu anlatan McCartney, İrlanda sürecine ABD dahil uluslar arası alanda verilen desteğe işaret etti.

İyi müzakere, iyi diyalog ve iyi bir sabır sayesinde İrlanda’nın bugün daha iyi hale geldiğini ifade eden McCartney, halen yapılacak çok şeyler olduğunu, barış sürecini başarıya götürmenin yolun sonu olmadığını vurguladı.

Kürtlere seslenen McCartney, “Siz kendi yolunuza, barış yolunuza başlamış durumdasınız” diyerek İrlanda ve Güney Afrika sürecinden yararlanılabileceğini söyledi. McCartney, “Hiç şüphem yok ki Kürt halkı da bunu başaracak” diyerek sözlerini tamamladı.

ANF NEWS AGENCY