Kurmes Dernegi Resmi Web Sitesi

PÜLÜMÜR REGÜLATÖRÜ VE HES NELERİ GÖTÜRECEK

Öncelikli olarak pülümür reğülatörü ve HES ile Pülümür barajı ve HES projesinin birbirine karıştırılmaması gerektiğini söyleyelim. Pülümür barajı ve HES hemen Tunceli şehir mezarlığının önünde kurulması düşünülen dolgu tipi (yani uzunçayır barajı gibi) barajdır. Pülümür regülatörü ve HES ise pülümür vadisi haskar deresi civarına kurulmak istenen boru tipi (dinar HES) barajdır. 
İlimiz pülümür vadisi üzerinde yapılması planlanan Pülümür Regülatöerü ve HES ile ilgili süreç olumsuz işlemeye devam ediyor. Söz konusu yapılmak istenen HES projesine ilişkin ÇED raporu çeşitli sitelerde ve yerel gazetelerde yayınlanarak ilan edilmiş ve hazırlanan ÇED raporuna ilişkin halkın görüşü istenmektedir. Rapora Tunceli valiliği başta olmak üzere Bayındırlık müdülüğü çevre biriminden ve bakanlıktan ulaşabilirsiniz. Bu rapor tamamlandıktan sonra nihayi ÇED raporu hazırlanacak ve nihayi ÇED raporu tamamlandıktan sonra ilk kazma vurulacaktır. Siz değerli halkımızdan ve duyarlı olan herkesten söz konusu ÇED raporlarına ulaşarak karşıt görüş yazmanızı ve ilgili birimlere sunmanızı bir vatandaşlık görevi olarak görüyor ve istiyoruz.
İncelediğimiz ÇED raporunda yer alan önemli hususları kamuoyu ve halkımızla paylaşmakta fayda görüyoruz.
1. Daha önceden Pülümür Regülatörü ve HES'in projede regülatörün kurulacağı yer olarak kırmızıköprü mevkii gösterilmekteydi. Ancak bu raporda regülatörün yaklaşık olarak kırmızıköprüden 2 km aşağıya yani pülümür çayı ile haskar deresinin birleştiği yere kurulduğu görülmektedir. Önceki raporda santral binasının yeri dokuzkaya vadisinin girişi olarak belirlenmişti. Bu raporda değişikliğe gidilerek santral binasının (suyun döküleceği ve enerjinin üretileceği bina) zagyenin 3 km aşağısına çekildiği görülmektedir. 
2. önceki projede dokuzkaya bölgesinden akan dere suyuna dokunulmadığı halde bu projede dokuzkaya bölgesinden akan suyun önüne de reğülatör yapılacağı ve dereden akan suyun da alınacağı görülmektedir. Yani bir taşla iki kuş vurmak buna derler.
3. Proje kapsamında haskar deresi civarında suyun önüne 10 metre yüksekliğinde set /regülatör) çekilecek ve önü tutulan pülümür çayı ve haskar deresinin suyu dağların içine kazılacak tüneller vasıtasıyla 12.232 metre aşağıya kadar taşınacaktır. Tuneller tunceliden pülümüre giderken sağ tarafta bulunan dağların içinden geçecektir. Dışardan görülmeyecektir. Pülümür vadisi 12 km boyunca hiç akmayacaktır. 
4. Çalışma ile birlikte çıkacak olan harfiyat yine vadinin çeşitli yerlerine dökülecektir. 
5. bu proje için enerji üretim lisansı verilmiş olup en kısa sürede su kullanım anlaşması imzalanacak ve projenin hayata geçirilmesine başlanacaktır. yapılmak istenen HES projesinin 3 yıl içerisinde tamamlanması hedeflenmektedir. Proje bedeli ise 100 milyon türk lirasıdır. Bu maaliyetteki bir projede yapım aşamasında sadece 150 kişi ve işletim aşamasında ise sadece 20 kişi çalışacaktır. Oysaki bu para ile orta ölçekte 20 tesis ve işletme yapılabilir ve en az 1000 aile sürekli iş imkanına kavuşabilir. 
6. proje ile birlikte pülümür vadisi dokuzkaya vadisi girişine taş kırma eleme ve beton tesisi de yapılacaktır. Vadinin doğal yapısını oluşturan kayalar ve tepeler yerlebir edilecektir. 
7.Yıllık üreteceği enerji miktarı bizleri hiç mi hiç ilgilendirmemektedir. 
8.Proje kapsamında yapılacak tüm tesisler için imar kanununa göre il özel idaresinden izin belgesi alınarak yapılacaktır. İl özel idaresinin ve il genel meclisi üyelerimiz bu tür izinleri vermemsini istiyoruz. 
9.barajın tamamlanması durumunda devletin sağlayacağı yıllık vergi yaklaşık olarak 2.5 milyon tl dir. ancak devletin 100 milyon tl yatırımla yapacağı tesilerin üretiminden ve çalıştıracağı bini aşkın kişiden sağlayacağı vergi ise barajı ikiye katlamaktadır. 
10.proje kapsamında 290 bin m2 alan kullanılacak orman arazisi içerisinde bulunan milyonlarca ağaç kökünden sökülecektir. 
11.tünellerin yapılacağı hat boyunca ekonomik değeri yüksek 10 un üzerinde madden varlığından söz edilmektedir. 
12.Pojenein tamamı 1. derece deprem bölgesi içinde yer almaktadır. raporda "bu bölgede daha önceden meydana gelen depremlerin etkisiyle yeni fay kırıkları oluşması doğaldır" denilmektedir. Ayrıca bölge su erezyonunun sıklıkla meydana geldiği alandır. yani devlet onay vereceği proje ile felakete davetiye çıkarmaktadır. 
13.Paporda baraj yapılacak olan bölgede "milli parklar kanununa göre yer alan özelliklerde herhangi bir alan bulunmamaktadır " denilmektedir. Sayın valimiz başta olmak üzere devletin tüm resmi kurumları ve vatandaşlar bu vadinin her açıdan munzur vadisi milli parkı kadar zengin özelliklere sahip olduğunu bilmektedir. Yani devlet buraya önce baraj yapmak yerine bu vadinin milli parklar kanununa göre hangi stadüde olabileceğine dair geniş kağsamlı bir çalışma yürütmelidir. Böyle kafadan atmakla buraya baraj yapıp işin içinden çıkmak mercan vadisine kaçak olarak yapılan hes e benziyor. Bu kolay değildir. Böylesine zengin özellikleri taşıyan bir vadiyi ortadan kaldıracak bu proje kabullenemez. 
14.Nehirde yaşayan 9 balık türünden munzur alabalığı bern sözleşmesine göre nesli koruma altına alınmıştır. 
15.Pülümür vadisi ve onu saran dağlarda sürüngenlerden tulaım da kuşlara kadar, memelilerden ikiyaşamlılara kadar binlerce tür bulunmatadır. bu türlerden onlarcası uluslararsı kanunlarda mutlak korunması gereken türler olarak sıralanmıştır. 
16.Pülümür vadisinden bölge turuizmi olarak bahsedilirken fazlaca söz edilmediği görülmektedir. Oysaki hem ilimizde yaşayan hemde türkiye ve dünyanın birçok bölgesinden özellikle yaz döneminde ilimize gelen on binlerce insan bu vadide serinlemkte ve piknik yapmaktadır. Bu potansiyelin tunceli esnafına ve ülkenin ekonomisine sağladığı fayda oldukça yüksektir.
17. Son yıllarda vadide gezi turizmi başta olmak üzere rafting ve kaya tırmanışı gibi sporlarda hareketlilik görülmektedir. Teşfik edilmesi durumunda bu gibi faaliyetler önemini artıracaktır. Ayrıca bölgemiz yerli ve yabancı turistlerin ilgisine çok rahat çekebilecek doğal güzelliklere sahiptir.
18.Tuncelide baraj yapmak yerine turizm,sanayinin, tarım ve hayvancılığın geliştirilmesi gerekmektedir. 
19.Tunceli nüfusu en çok göç veren iller arasında başı çekmektedir. Yapılmak şstenen baraj projeleri ilimizde yeni bir göç oldusu yaratacaktır. 
20.Hes projesinin işsizliğe çözüm getireceği kocaman bir yalandır. 

Ayrıntılı bir şekilde hazırlayacağımız ve ilgili makamlara sunacağımız görüşümüzü içeren yazıda Pülümür regüşatörü ve HES'i istemediğimizi en net şekilde dile getireceğiz. Pülümür vadisinin özgürce akması dileklerimizle...

23 Ağustos 2011
Haydar ÇETİNKAYA/Munzur Doğa Aktivistleri