Bir komünal köy: Kürmeş -Ferhat Aslan
.jpg)
Dersim’in Kürmeş köyünde yaşayanlar, sorunlarını kolektif bir yapılanmayla çözüyor. 100 haneli köyde, çoğunluğunu kadınların oluşturduğu 3 ayrı komite var. Bu komiteler köyde yol, su, doğa, çevre temizliği, ekonomi ve insan ilişkilerinde yaşanan bütün sorunları aldıkları ortak kararlarla çözüme kavuşturuyor.
Bir komünal köy: Kürmeş
Komünal yaşam kültürü Dersim’de kırsal bölgelerde köylüler arasında hâlâ devam ediyor. Dersim’in Pêrtag (Pertek) ilçesine bağlı 100 haneli Kürmeş’te köylüler, 25 yıldır köylerinin yol, su, yoksulluk, afet ve acil durumlardaki sorunlarını kurdukları komiteler ile çözmeye çalışıyor. Çevre köyler arasında dayanışma örneği ile tanınan Kürmeşliler Derneği Köy Komitesi üyesi Asiye Erarslan, köylerindeki kolektif çalışmalara ilişkin bilgi verdi. Erarslan, köylerinde zarar veren tüm kuralların yerine çağdaş ve insani kuralları hayata geçirdiklerini belirterek, “Şuan İstanbul, Avrupa ve köyde 3 ayrı komitemiz bulunuyor ve köyün tüm sorun ve ihtiyaçlarını aldığımız kararlarla gideriyoruz” dedi.
25 yıl önce doğaya zarar veren keçilerin satılması için köy heyetinin aldığı kararın hayat bulduğunu belirten Erarslan, ayrıca insan sağlığı için ahırların da köy dışına çıkartıldığını söyledi. Erarslan, “25 yıldır köylüler keçi beslemediği için şuan en gür orman Kürmeş ormanıdır” diye belirtti.
Yaptırım uygulanıyor
Kadına yönelik sözlü ya da fiziki bir şiddetin ağır cezalara tabii tutulduğunu ifade eden Erarslan, şunları söyledi: “Köyümüzün dernek başkanı kadındır ve dernek yöneticilerinin çoğunluğu kadınlardır. Köyün geleceğine ilişkin erkeklerin söz hakkı ne kadar ise kadınların da o kadardır. Onun için köyde kadına yönelik sözlü ya da fiziki bir şiddet olduğu an köy komitesi toplanılır ve kişi Alevi inancına göre cezalandırılır. Mesela 3 ay önce kahvehane ile köy bakkalını işleten şahıs, bir arkadaşının evinde içki içmiştir. Ev sahibi kadının bu durumdan rahatsız olmasına neden olduğu için kahve ve bakkal için 3 ay boyunca kapatılma kararı verildi. Alevi inancında suç işleyen kişi ile hiç kimse konuşmamalıdır. Bu köylü bir kadının rahatsız olmasına neden olduğu için tam 3 ay kimse onunla konuşmamıştır” diye konuştu.
Yardımlaşma had safhada
Köyün çevre düzenlenmesinin kendileri tarafından yapıldığını söyleyen köy komitesi üyelerinden Türkan Güneri ise köyde çöp dökmenin ve başıboş hayvanların gezmesinin yasak olduğunu belirterek, “Köyümüzde sokakların temiz olmasının nedeni çöplerin dışarıya atılmasının yasak olmasıdır. Çöpler evde poşetlendirilip, ortak bir alanda ayda bir kez imha ediliyor. Ayrıca başıboş gezen hayvan bulamazsınız, bu da köy komitesinin aldığı kararlardandır” dedi. Yardımlaşma ve dayanışma nedeniyle köyde zorluk çeken insanların bulunmadığını dile getiren Güneri, “Tutuklu ailelere ve hasta olan kişilere Avrupa, İstanbul ile köyde bulunan insanlardan bağış toplanarak, ihtiyaçları gideriliyor. Köyün dışında yaşayıp hayatını kaybeden kişinin cenaze işlemleri ile köy komitesi ilgilenir” diye belirtti.
Kadınların köyde arıcılık sektörü üzerinde kooperatif çalışması yürüttüklerini söyleyen Güneri, “Köyümüzün ve bölgemizin tulum peyniri patentli. Bu peyniri kadınlar üretiyor. Şuan da kadınlar arı besiciliği yaparak, bir kooperatif kurma hazırlığı içerisindedir. Bunu da başarabilecek kabiliyetteyiz” diye konuştu.