KURMEŞ ETNOGRAFYA MÜZESİ’Nİ KURALIM
Etnografya; insanlar (ethnos) ve yazım (graphien) kelimelerinin birleşmesinden oluşur. İnsan ırklarının kültür oluşumu ve birikimlerini incelemek ve onları ortaya çıkarmaya çalışır. Yani bir anlamda insanları ve onların ilişkilerini yazmak demektir. İnsanın toplumsal olarak varlık gösterdiği andan bugüne kadar geçirdiği kültürel aşamaları ve yaşam biçimlerini ele alır, insan toplum ilişkisi temelinde saha incelemesi yapar ve küçük toplulukların birbirleriyle akrabalık derecelerini, ekonomik ilişkilerini siyaset, dil ve doğa ile olan ilişkilerini, doğal gözlem ve katılımcı gözlem yoluyla detaylı bir biçimde ortaya koyar.
Hıdır Güneri-Mikrobiyoloji Uzmanı Pek çok insanımızın “Modernleşme karşısında Kurmeş halk kültürünü en az zararla, gelecek kuşaklara nasıl aktarırız” düşüncesi içinde olduğunu biliyorum. Bu ana düşünceden yola çıkarak, bu düşüncelerimizi eyleme dökmeli ve hatta hayata geçirme konusunda bir an önce işe koyulmalıyız. Unutmayalım ki kültürleri yaşatma ve yaygınlaştırma bireyler, sivil toplum örgütleri ve hepimizin en öncelikli görevidir. Çünkü değerlerimiz birer birer yok olmakta ve gelecekte bunların birçoğunu bulma ve kaydetme imkanımız kalmayacaktır bile Etnografya Müzesi Projemizin yürütülmesi için köyümüzde atıl vaziyette bulunan okullarımız kullanılabilir. Bu fikrimiz için 30 Ekim günü İstanbul’da yapılan Tunceli Eğitim ve Kültür Vakfı’nın dayanışma gecesinde Tunceli Valisi Sn. Mustafa Taşkesen ile bir ön görüşme yapılmış ve köyümüzde atıl duran okulları köy muhtarlığına devrederek kullanabileceğimiz konusunda söz vermiştir. Projeyi gerçekleştirmeyi kararlaştırdığımızda resmi olarak kendisine başvurmamızı istedi. Alan Taraması, Yazılı, Maddi ve Sözlü Kültür Ürünlerinin Kayda Alınması ve Toplanması, birinci öncelikli görevimiz olmalıdır. Bu çalışmanın sekreteryası tek bir elden yürütülmeli ve bütün çalışmalar burada toplanmalı ve değerlendirilmelidir. Bu konuda işbölümü yapılarak herkes kendisine bir alan seçebilir ve bu alanda detaylı olarak çalışmasını yürütebilir. Ayrıca bu işlemler için köyde bir veya birkaç arkadaş numunelerin toplanması için görevlendirilebilir. Acilen göçebe ve yerleşik hayata ilişkin kullanılan aletler ve yaşam tarzı ile ilgili bütün nesnelerin toplanması ve depolanmasına başlanmalıdır. Hemen zaman kaybetmeden köyümüzün yaşlı insanları ile yazılı ve görsel olarak kültürümüze ilişkin her şey kayıt altına alınmalıdır. Bütün arkadaşlar başta kendi aileleri olmak üzere tanıdıkları herkes ile aşağıdaki konularda sorular sorup, görüşmeler yaparak kayıt altına alabilirler. 1. Adlar, Lâkaplar, Selâmlar, Çağırmalar, Hitaplar, Dualar, Beddualar, Yeminler, Ticarette kullanılan sözler, Satıcı sözleri, Övme ve yermeler, Sevgi ve saygı sözleri, Nasihatler, Argo (küfür) sözler, Atasözleri ve Deyimler, Tekerlemeler, Bilmeceler, Masallar, Efsaneler, Halk hikâyeleri, Fıkralar, Mâniler, Destanlar. 2. HALK OYUNLARI 3. HALK MÜZİĞİ 4. HALK TİYATROSU 5. OYUN, EĞLENCE, SPOR (Çocuk Oyunları, Büyüklerin Oyunları, Eğlenceleri, Halk Sporları) 6. BAYRAMLAR, TÖRENLER, KUTLAMALAR 7. DAYANIŞMA, YARDIMLAŞMA VE EĞİTİM KURUMLARI 8. HAYATIN ÖNEMLİ DÖNEMLERİ (Doğum, Sünnet, Evlenme, Ölüm) 9. GÜNDELİK HAYAT 10. İNANIŞLAR 11. HALK HEKİMLİGİ 12. HALK VETERİNERLİĞİ 13. HALK METEOROLOJİSİ 14. HALK TAKVİMİ 16. BAHTA GİRME 17. HALK MATEMATİĞİ 18. HALK BOTANİĞİ (BİTKİ BİLİMİ) 19. HALK ZOOLOJİSİ (HAYVAN BİLİMİ) 20. HALK BİLİMİ ve ASTRONOMİ 21. HALK EKONOMİSİ 22. HALK EL SANATLARI 23. GİYİM KUŞAM, SÜSLENME (1.Çocuk Giyimi, 2.Gençlerin Giyimi, 3. Yetişkinlerin Giyimi) 24. HALK MİMARİSİ 25. HALK MUTFAĞI Okulların müze olarak kullanılabilmesi için alanın tamirat ve tadilatının yapılması gerekmektedir. Buranın istenilen amaca hizmet etmesi ve verimli kullanılabilmesi için: 1. Binanın kapı – pencere tamiratı ve boya badana işlerinin yapılması, camlarının takılması; 2. Tuvalet ve mutfak yerinin yapılması, bahçesine göçebe ve yerleşik hayatı gösteren örnek ev yapılması 3. Bahçe ve tüm alanın ışıklandırılması; alanın su ve elektrik bağlantısının açtırılması; 4. Binanın güvenliğinin sağlanması 5. Etnografik malzemelerin sergilenebilmesi için panoların yerleştirilmesi ve etiketlenmesi; 6. Sinevizyon gösterisi ve ses düzeninin kurulması Ayrıca daha birçok öneri ve katkı getirilerek bu fikir zenginleştirilebilir. Gelecek yaz köyümüzde Kurmeş Etnograyfa Müzesi’ nin açılışında görüşmek dileği ümidiyle hoşçakalın.